U xơ tiền liệt tuyến : Nguyên nhân, hình ảnh, biến chứng, cách điều trị

26/12/2020

Tuổi càng cao, nam giới càng có nguy cơ mắc u xơ tiền liệt tuyến. Vậy nguyên nhân u xơ tiền liệt tuyến là gì? Triệu chứng nhận biết và biến chứng u xơ tiền liệt tuyến gây ra là gì? Cách điều trị u xơ tiền liệt tuyến,… Tất cả sẽ được chúng tôi giải đáp trong bài viết dưới đây.

Theo số liệu thống kê thì ở Việt Nam, tỷ lệ mắc bệnh u xơ tiền liệt tuyến ở nam giới trên 50 tuổi là 63.8% và từ 80 tuổi trở lên xấp xỉ 100%. Các triệu chứng u xơ tiền liệt tuyến chủ yếu liên quan đến vấn đề tiểu tiện,….

Tuy u xơ tuyến tiền liệt là một loại u lành tính. Nhưng vẫn cần được điều trị kịp thời để tránh những diễn biến xấu, ảnh hưởng đến sức khỏe.

Tiền liệt tuyến là gì?

Tiền liệt tuyến là một bộ phận quan trọng chỉ có trong hệ sinh dục của nam giới. Tuyến tiền liệt nằm ở ngay dưới cổ bàng quang và bao quanh đoạn đầu niệu đạo.

Kích thước tuyến tiền liệt ở những trẻ mới sinh chỉ nhỏ bằng hạt đậu. Sau đó, tuyến sẽ phát triển dần dần ở những năm tiếp theo. Ở nam giới trên 20 tuổi, tiền liệt tuyến nặng khoảng 20g, rộng 4cm, cao 3cm và dày 1,5cm.

Tuy nhiên, khi bước vào tuổi 45 trở lên tuyến tiền liệt phát triển không ổn định. Khiến kích thước dần phình to gây nên hiện tượng phì đại tuyến tiền liệt hay còn được gọi khác là u xơ tuyến tiền liệt, u xơ tiền liệt tuyến, tăng sinh tuyến tiền liệt.

Vai trò và nhiệm vụ của tuyến tiền liệt

Tuyến tiền liệt là tuyến nội tiết sinh dục chỉ có ở nam giới. Do vậy, tiền liệt tuyến giữ chức năng rất quan trọng trong hệ sinh sản của phái mạnh. Đó là: điều tiết và dự trữ tinh dịch, co bóp và kiểm soát nước tiểu.

Giúp co bóp và kiểm soát nước tiểu

Tiền liệt tuyến có nhiệm vụ kiểm soát lưu lượng nước tiểu từ bàng quan đến đường tiết niệu. Giúp nước tiểu chảy ngược về phía bàng quang trong quá trình phóng tinh, cơ thắt trong ở đáy bàng quang sẽ đóng lại.

Khi cơ thắt trong đóng lại, nó ngăn nước tiểu và tinh dịch đi ra ngoài cơ thể qua niệu đạo cùng lúc. Khi đạt đỉnh của khoái cảm, cơ vòng này sẽ đóng chặt để ngăn không cho tinh dịch trào ngược vào bàng quang.

Tiền liệt tuyến giúp điều tiết và dự trữ dịch

Tạo ra phần lớn các chất trong tinh dịch như: kiềm, khoáng, muối,… các chất này tạo thành môi trường đưa tinh dịch giải phóng ra ngoài trong quá trình quan hệ tình dục.

Sản xuất ra chất nhờn có trong tinh dịch

Tiền liệt tuyến có vai trò quan trọng trong việc sản xuất ra chất nhờn và một số thành phần của tinh dịch.

U xơ tiền liệt tuyến là gì?

U xơ tiền liệt tuyến hay còn gọi là phì đại lành tính tuyến tiền liệt là chứng bệnh phổ biến ở đàn ông. Đây là sự tăng kích thước của tuyến tiền liệt gây chèn ép vào niệu đạo và bàng quang. Gây cản trở dòng nước tiểu dẫn đến tình trạng rối loạn tiểu tiện như: khó đi tiểu, tiểu ngập ngừng, gây ra các vấn đề về bàng quang, đường tiết niệu hoặc các vấn đề về thận.

U xơ tuyến tiền liệt thường phổ biến ở đàn ông châu Á hơn đàn ông da trắng và châu Phi. Nếu những người trong gia đình mắc bệnh thì khả năng mắc bệnh này cao. Bên cạnh đó, yếu tố tuổi tác, chế độ dinh dưỡng là một trong những tác nhân dẫn đến u xơ tiền liệt tuyến.

Nguyên nhân u xơ tiền liệt tuyến

U xơ tiền liệt tuyến do đâu? Giải đáp về vấn đề này, bác sĩ Hà Văn Hương, chuyên gia nam học của Phòng khám Đa khoa Quốc tế cho biết, có những nguyên nhân gây u xơ tiền liệt tuyến như:

• Do tuổi cao: Như đã nói ở trên, tuổi càng cao, nguy cơ bị phì đại tiền liệt tuyến càng cao. Ước tính, khoảng 63,8 % nam giới ở độ tuổi 50 mắc u xơ tiền liệt tuyến. Bước sang tuổi 80 hầu như nam giới nào cũng mắc phải căn bệnh này.
• Chế độ ăn uống bất hợp lý như ăn quá nhiều đồ cay nóng, uống các loại cồn, rượu, bia, nước có gas khiến mạch máu giãn ra, máu bị tụ lại trong tuyến tiền liệt gây nên tình trạng phì đại tuyến tiền liệt.
• Quan hệ tình dục quá nhiều lần trong một khoảng thời gian ngắn. Khiến tuyến tiền liệt bị sung huyết, có tình trạng phù nề, lâu dần chuyển sang tình trạng phì đại tuyến tiền liệt.
• Thói quen hút thuốc lá làm ảnh hưởng đến sức khỏe, khiến cho hệ miễn dịch bị suy giảm và dẫn đến tình trạng phì đại tuyến tiền liệt.

Các giai đoạn của u xơ tiền liệt tuyến

Như chúng ta đã biết, khi mới sinh tuyến tiền liệt nhỏ bằng hạt đậu. Đến khi trưởng thành thì có kích cỡ ổn định. Tuy nhiên, khi bước qua tuổi 50, tuyến này bắt đầu có sự gia tăng kích thước bất thường, gọi là tăng sinh phì đại lành tính tuyến tiền liệt. Đây là một dạng u lành tính, không phải ung thư.

Giai đoạn đầu chưa có tổn thương các tế bào

Vì vị trí tuyến tiền liệt nằm bao quanh niệu đạo nên khi tuyến này bị tăng kích thước. Sẽ dẫn đến một loại các triệu chứng liên quan đến bàng quang, tiểu tiện như: đi tiểu khó, nước tiểu nhỏ giọt, són tiểu, bí tiểu. Đi tiểu nhiều lần trong ngày nhất là lúc nửa đêm hoặc sáng.

Trường hợp nặng, đôi khi còn bị đi tiểu ra máu, nhiễm trùng đường tiểu, viêm bàng quang, sỏi thận, … Diễn tiến của bệnh tương đối chậm do đó bệnh nhân khó phát hiện

Giai đoạn 2 bắt đầu có tổn thương thực thể

Ở giai đoạn này, bệnh nhân đi tiểu nhiều lần trong ngày. Vừa tiểu xong nhưng cảm thấy không hết nước tiểu. Sau đó một lúc phải đi tiểu thêm, kèm theo sự tồn đọng nước tiểu trên 100ml. Bên cạnh đó, việc đi tiểu còn gây đau buốt, nước tiểu đục,…

Giai đoạn 3 có tổn thương nặng

Lúc này, u xơ tiền liệt tuyến đã gây ảnh hưởng đến thận, bàng quang có sự ứ đọng nước tiểu. Kèm theo tình trạng nhiễm khuẩn. Khiến cho người bệnh đi tiểu rất nhiều lần. Tuy nhiên, một lần đi tiểu rất khó, phải dùng sức để rặn nước tiểu ra, tiểu ra máu.

Ngoài ra bệnh nhân còn có các dấu hiệu như thiếu máu, tăng huyết áp, phù nề, mất ngủ… Đây là tình trạng bệnh nặng do bị suy thận.

Tóm lại: Điểm chung của 3 giai đoạn trên là tình trạng bí tiểu nhẹ cho đến nặng, làm bệnh nhân đau bụng dữ dội nhất là vùng bụng dưới.

Triệu chứng u xơ tuyến tiền liệt

U xơ tiền liệt tuyến ở giai đoạn đầu thường không có biểu hiện rõ ràng. Khiến cho các đấng mày râu không mấy quan tâm để ý. Chỉ đến khi bệnh phát triển ngày một nghiệm trọng hơn. Các triệu chứng xảy ra liên tục và kéo dài. Lúc này, nam giới mới chú ý và đi khám điều trị. Dưới đây là những dấu hiệu u xơ tiền liệt tuyệt.

Nhưng biểu hiện u tiền liệt tuyến

Tiểu ngập ngừng, ngắt quãng:

Tình trạng này thường song song với hiện tượng sỏi bàng quang. Khiến nước tiểu ngắt quãng hoặc dòng tiểu yếu, ngập ngừng…;

Tiểu són, cảm giác tiểu không hết:

Đôi khi người bị u xơ tiền liệt tuyến không kiềm chế được lượng nước tiểu. Nhiều người bị són tiểu, nước tiểu tự thoát ra ngoài khi đang ngủ. Lượng nước tiểu mỗi lần đi rất ít, đi tiểu không hết. Nên thường xuyên có cảm giác buồn tiểu, muốn đi tiếp.

Tiểu khó:

Người bệnh muốn đi tiểu nhưng rất khó khăn, dòng tiểu yếu, có lúc phải rặn tiểu. Một số bệnh nhân bị tiểu khó, trong đó lượng nước tiểu không thoát đủ và bàng quang bị căng phồng. Nếu không chữa, nó có thể dẫn đến suy chức năng thận và thận ứ nước;

Tiểu liên tục

Đi tiểu liên tục, tiểu nhiều vào ban đêm và sáng sớm.

Tiểu rắt, tiểu nhiều lần tuy nhiên lượng nước tiểu mỗi lần ít:

Số lần đi tiểu ở người bị u xơ tuyến tiền liệt có thể tăng lên nhiều lần, lượng nước tiểu mỗi lần rất ít. Chính vì tiểu không hết dẫn tới có sự tắc nghẽn, lắng đọng vi khuẩn trong bàng quang làm tăng nguy cơ nhiễm trùng tiết niệu;

Sinh lý yếu:

U xơ tiền liệt tuyến có thể gây ra các triệu chứng như xuất tinh sớm, giảm ham muốn tình dục, khó xuất tinh…;

Triệu chứng u xơ tiền liệt tuyến ít gặp

• Nhiễm trùng đường tiết niệu;
• Không thể đi tiểu;
• Tiểu ra máu.

Kích cỡ của tuyến tiền liệt không nhất thiết xác định mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Một số nam giới dù tuyến tiền liệt có kích thước lớn nhưng triệu chứng thì rất ít. Trong khi những người khác lại có dấu hiệu nghiêm trọng dù kích thước tuyến tiền liệt không to.

Nếu bạn gặp phải những vấn đề về tiểu tiện, đi tiểu nhiều lần, tiểu đau buốt, dòng nước tiểu yếu,… Hãy chủ động đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám càng sớm càng tốt. Tránh để lâu, bệnh sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Biến chứng u xơ tiền liệt tuyến

Rất nhiều người lầm tưởng những triệu chứng kể trên của bệnh u xơ tiền liệt tuyến chỉ là hiện tượng thường thấy. Bệnh thường gặp ở người cao tuổi nên họ âm thầm chịu đựng, không đi khám. Chính quan niệm này khiến cho bệnh ngày càng nặng hơn.

Các bác sĩ chuyên khoa cho biết, đa số các trường hợp nam giới bị bệnh u xơ tiền liệt tuyến đến khám và điều trị tại phòng khám trong tình trạng khá nặng, gây khó khăn cho việc điều trị. Thực tế là bệnh u xơ tiền liệt tuyến tuy là một khối u lành tính nhưng nếu không được điều trị kịp thời, bệnh sẽ gây ra các biến chứng nguy hiểm như:

Bí tiểu tiện

Người bệnh thường bị đau quặn dữ dội vùng bụng dưới do bí tiểu gây ra. Trong trường hợp này cần phải đưa người bệnh đến ngay bệnh viện để cấp cứu.

Viêm đường tiết niệu

Nước tiểu thường không được thải ra hết, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và phát triển gây ra nhiễm trùng. Nhiều trường hợp nam giới phải tiến hành cắt bỏ tuyến tiền liệt để ngăn ngừa nhiễm khuẩn toàn bộ đường tiết niệu.

Viêm bàng quang

Viêm bàng quang là biến chứng thường gặp nhất của u xơ tiền liệt tuyến. Do tuyến tiền liệt nằm ngay dưới bàng quang.

Biến chứng u xơ tiền liệt tuyến dễ gây sỏi tiết niệu

Sỏi tiết niệu là một trong những biến chứng u xơ tiền liệt tuyến rất thường thấy. Gây ra các triệu chứng như tiểu khó, nước tiểu không được đào thải ra hết. Từ đó làm lắng đọng các chất cặn bã trong nướ tiểu. Dẫn đến hình thành sỏi tiết niệu như: bệnh sỏi thận, sỏi bàng quang, sỏi niệu đạo.

Dễ gây suy thận

Nhiễm khuẩn đường tiết niệu có thể lan xuống gây tổn thương đến thận, dẫn đến suy thận. Đây là biến chứng nguy hiểm nhất của u xơ tiền liệt tuyến, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

Tăng nguy cơ vô sinh

Các biến chứng của bệnh u xơ tiền liệt tuyến ảnh hưởng đến thận và sức khỏe của nam giới. Do chức năng đào thải của thận bị suy giảm.

Không những vậy, u xơ tuyến tiền liệt còn gây ảnh hưởng đến chức năng sinh lý nam. Gây xuất tinh sớm, giảm ham muốn tình dục. Lâu dần sẽ làm suy giảm hoặc mất hẳn chức năng sinh sản, làm tăng nguy cơ vô sinh hiếm muộn.

Điều trị u xơ tiền liệt tuyến như thế nào?

Như đã nói ở trên, u xơ tiền liệt tuyến là một dạng u lành tính. Tuy nhiên, nếu không điều trị, các triệu chứng của bệnh sẽ gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Đồng thời, gây ra nhiều biến chứng cho sức khỏe của người bệnh như: nhiễm khuẩn đường tiết niệu, viêm bàng quang hay suy thận…

Có rất nhiều phương pháp điều trị cho u xơ tuyến tiền liệt. Tuy nhiên, để có được phương pháp chữa tốt nhất, phù hợp với mức độ bệnh. Bạn cần chủ động đi khám, để bác sĩ tìm ra nguyên nhân, xác định mức độ bệnh. Sau đó, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp chữa u xơ tuyến tiền liệt phù hợp.

Phương pháp chữa u xơ tiền liệt tuyến tốt nhất, sẽ được dự trên những yếu tố sau:

• Kích thước tuyến tiền liệt của bạn;
• Tuổi của bạn;
• Sức khoẻ tổng thể của bạn;
• Ảnh hưởng của các triệu chứng tới sức khỏe.

Thuốc điều trị u xơ tiền liệt tuyến

Thuốc là cách điều trị phổ biến nhất cho các triệu chứng từ nhẹ đến trung bình. Để chỉ định loại thuốc điều trị u xơ tiền liệt tuyến phù hợp. Trước hết, bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng của bệnh nhân. Sau đó, phân loại bệnh nhân theo từng nhóm.

• Nếu như thể tích của tuyến tiền liệt lớn hơn 25ml nhưng các triệu chứng đường tiểu dưới mới chỉ ở mức độ nhẹ thì bệnh nhân sẽ được theo dõi từ 3-6 tháng để đánh giá lại.
• Trường hợp các triệu chứng tăng sẽ được điều trị nội khoa bằng thuốc.

Các loại thuốc chữa u xơ tuyến tiền liệt được sử dụng nhiều nhất là các loại thuốc hỗ trợ giãn cơ trơn thành mạch, tuyến tiền liệt hoặc cổ bàng quang. Nhằm hạn chế quá trình nghẽn mạch niệu đạo do u xơ gây ra. Những loại thuốc này giúp những bệnh nhân có tình trạng bí tiểu có thể đi tiểu dễ dàng hơn chứ không triệt tiêu được các khối u xơ.

Lưu ý khi dùng thuốc:

• Uống thuốc điều trị nội khoa bệnh u xơ tuyến tiền liệt là phương pháp thường được áp dụng khi người bệnh có khối u xơ nhỏ (thường dưới 45g);
• Người bệnh tuyệt đối không được tự ý mua thuốc hoặc dùng đơn thuốc của người khác để trị bệnh. Vì mỗi mức độ bệnh, và cơ địa của mỗi người là khác nhau. Việc tự ý dùng thuốc không đúng sẽ gây ra nhiều tác hại không mong muốn đối với sức khỏe.
• Khi được bác sĩ kê đơn thuốc, người bệnh cần kiên trì dùng thuốc. Đảm bảo uống đúng là đủ liều theo hướng dẫn của bác sĩ để đạt kết quả tốt nhất.

Cây thuốc nam chữa u xơ tiền liệt tuyến

Ngoài ra một số loại thuốc chuyên khoa kể trên. Để hạn chế được các triệu chứng của u xơ gây ra về vấn đề đi tiểu. Người bệnh có thể áp dụng một số loại thuốc nam, thảo dược,… có nguồn gốc từ thiên nhiên như: kim ngân hoa, rễ cây bồ quân, cỏ tranh, cây dành dành… để hỗ trợ chữa u xơ tiền liệt tuyến tại nhà.

Lưu ý: Cây thuốc nam chữa viêm tuyến tiền liệt có tác dụng hỗ trợ điều trị và cải thiện triệu chứng bệnh. Tuy nhiên, để chấm dứt ngay tình trạng khó chịu do bệnh gây ra và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm, bệnh nhân cần ưu tiên lựa chọn phương pháp điều trị bằng Tây y.

Mổ u xơ tiền liệt tuyến bằng phương pháp nội soi

Nếu phương pháp sử dụng thuốc không hiệu quả hoặc mức độ bệnh đã trở nên nghiệm trọng hơn. Bác sĩ sẽ chỉ định tiến hành phẫu thuật nội soi.

Phương pháp ngoại khoa này được chỉ định dựa trên kích thước của tuyến tiền liệt, và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng bệnh gây ra.

Hiện nay, phổ biến nhất là áp dụng phương pháp cắt bỏ tuyến tiền liệt bằng nội soi qua đường niệu đạo.

Bác sĩ sẽ đưa dụng cụ nội soi rất nhỏ vào tuyến tiền liệt qua niệu đạo để tiến hành phẫu thuật cắt bỏ các khối u xơ và hút bỏ u xơ ra ngoài cơ thể qua ống nội soi.

Toàn bộ quá trình phẫu thuật trên được kiểm soát qua màn hình máy tính. Thời gian thực hiện kéo dài khoảng 60 phút. Phương pháp này nhanh, không gây đau đớn nhưng hiệu quả kém, có thể tái phát trở lại do không loại bỏ hết u xơ.

Các điều trị u xơ tiền liệt tuyến bằng phương pháp ngoại khoa mổ mở

Mổ mở u xơ tiền liệt tuyến sử dụng laser có năng lượng cao để triệt tiêu và cắt bỏ các khối u. Kỹ thuật xâm lấn tối thiểu giúp bệnh nhân giảm được các nguy cơ u xơ gây ra, hạn chế các tác dụng phụ có thể xảy ra trong quá trình điều trị.

Cách phẫu thuật chủ yếu và phổ biến hiện nay là bóc tách khối u xơ tiền liệt tuyến qua niệu đạo. Bên cạnh đó còn có phương pháp khác như rạch tuyến tiền liệt qua niệu đạo. Tuy nhiên, thủ thuật này gây biến chứng hơn các loại phẫu thuật khác. Hơn nữa, hiệu quả không cao và thường phải làm lại.

Lưu ý sau khi điều trị u xơ tiền liệt tuyến

Dưới đây là một số điều cần lưu ý sau khi điều trị u xơ tuyến tiền liệt:

Những lưu ý sau khi điều trị bằng thuốc:

Sau một đợt điều trị bằng thuốc, bạn cần phải kiểm soát tốt tình trạng sức khoẻ của cơ thể, bằng việc thực hiện các hướng dẫn sau:

• Hạn chế dùng đồ uống vào buổi tối;
• Hạn chế caffeine và rượu;
• Hạn chế dùng thuốc thông mũi hoặc kháng histamin;
• Không nhịn tiểu;
• Đi tiểu đều đặn;
• Ăn uống lành mạnh;
• Tập thể dục.

Lưu ý sau phẫu thuật

Phẫu thuật u xơ tiền liệt tuyến là phương pháp đem lại hiệu quả cao, tuy nhiên người bệnh cần có một chế độ chăm sóc phù hợp để phục hồi nhanh nhất:

• Giữ gìn vệ sinh để tránh nhiễm trùng xảy ra, sinh hoạt theo đúng chỉ dẫn của các bác sĩ;
• Xây dựng chế độ ăn uống dinh dưỡng đầy đủ và khoa học: Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, hạn chế đồ cay nóng, nhiều chất béo và nội tạng động vật, hạn chế đồ uống chứa nhiều chất kích thích…;
• Không uống rượu, không đi xa bằng xe đạp, xe máy;
• Không nên quan hệ tình dục, hoạt động nặng trong vòng 3 tháng đầu;
• Sau 3 tháng tái khám nếu không có vấn đề gì có thể trở lại mọi sinh hoạt bình thường.

Lời kết

Trên đây là toàn bộ thông tin về giải đáp về bệnh u xơ tuyến tiền liệt là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị u xơ tiền liệt tuyến. Hi vọng rằng, thông qua bài viết này của chúng tôi, nam giới đã biết cách nhận biết các triệu chứng bệnh, để có hướng đi thăm khám và điều trị kịp thời. Tránh gặp phải những biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.