Thụ tinh nhân tạo là gì? Cùng chuyên gia giải đáp qua bài viết sau đây

Thụ tinh nhân tạo là một trong những vấn đề nhận được rất nhiều sự quan tâm từ những cặp vợ chồng hiếm muộn. Bởi khi tìm đến giải pháp này chắc hẳn các cặp vợ chồng đã phải đắn đo và suy nghĩ rất nhiều.Vậy thụ tinh nhân tạo là gì? Hiện nay có những phương pháp nào? Quy trình thực hiện ra sao? Tất cả sẽ có trong bài viết sau.

Thụ tinh nhân tạo là gì?

Thụ tinh nhân tạo là một phương pháp điều trị, hỗ trợ sinh sản nhằm giúp những cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn có con.

Ở phương pháp này, bác sĩ sẽ bơm trực tiếp tinh trùng vào tử cung của người phụ nữ để tăng khả năng thụ thai thành công. Chất nhầy bao quanh cổ tử cung có thể sẽ ngăn không cho tinh trùng bơi vào tử cung hay vòi trứng.

Nhờ vào phương pháp thụ tinh nhân tạo mà tinh trùng có thể xâm nhập vào tử cung hoàn toàn. Do đó, thụ tinh nhân tạo còn được gọi là bơm tinh trùng vào buồng tử cung (intrauterine insemination – IUI).

Nguyên nhân phổ biến nhất mà các cặp vợ chồng chọn thụ tinh nhân tạo liên quan mật thiết đến chất lượng tinh trùng của chồng.

Lượng tinh trùng ít hoặc khả năng vận động của tinh trùng kém là nguyên nhân khiến bạn không thể thụ thai tự nhiên. Một nguyên nhân nữa phải kể tới là chồng bạn bị rối loạn xuất tinh hoặc vợ chồng bạn vô sinh không rõ nguyên nhân.

Phương pháp thụ tinh nhân tạo có thể áp dụng cho đối tượng nào?

Bạn có thể phải tìm đến phương pháp thụ tinh nhân tạo khi khó thụ thai bằng quan hệ tình dục bình thường. Hay cảm thấy khó có thể quan hệ tình dục qua đường âm đạo. Ví dụ như bạn hoặc chồng có khuyết tật thể chất hoặc gặp phải vấn đề về tâm lý tình dục.

Ngoài ra, bạn sẽ được tư vấn sử dụng phương pháp hỗ trợ sinh sản này nếu gặp phải các tình huống sau:

• Bạn bị lạc nội mạc tử cung hay có các bất thường ở cơ quan sinh dục.
• Chồng bạn nhiễm HIV hoặc các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
• 1 năm sau khi cố gắng mang thai không thành công đối với phụ nữ dưới 35 tuổi, hoặc 6 tháng đối với phụ nữ trên 35 tuổi.

Bạn sẽ được bác sĩ tư vấn dùng phương pháp hỗ trợ sinh sản khác như thụ tinh trong ống nghiệm hay nhờ người mang thai hộ nếu bạn rơi vào một trong các tình trạng sau:

• Tắc ống dẫn trứng hoặc có bất thường nghiêm trọng về ống dẫn trứng.
• Có tiền sử nhiễm trùng vùng chậu.
• Lạc nội mạc tử cung mức độ từ trung bình đến nặng.

Tỷ lệ thành công của thụ tinh nhân tạo

Tỷ lệ mang thai thành công khi thụ tinh nhân tạo phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi của người nữ, số lượng và chất lượng tinh trùng (sử dụng tinh trùng mới sẽ gia tăng khả năng thụ thai hơn sử dụng tinh trùng đông lạnh).

Ngoài ra tỉ lệ thụ thai thành công còn ảnh hưởng bởi công nghệ và sự tính toán thời gian rụng trứng có chính xác không. Song yếu tố có tính ảnh hưởng nhất là độ tuổi của phụ nữ. Một nghiên cứu trên 2.019 ca thực hiện thụ tinh nhân tạo đã chỉ ra rằng:

• Từ 20 – 30 tuổi: Tỷ lệ mang thai là 17,6%, tỷ lệ sinh là 13%
• Từ 31 – 35 tuổi: Tỷ lệ mang thai là 13,3%, tỷ lệ sinh là 10%
• Từ 36 – 38 tuổi: Tỷ lệ mang thai là 13,4%, tỷ lệ sinh là 9%
• Từ 39 – 40 tuổi: Tỷ lệ mang thai là 10,6%, tỷ lệ sinh là 7%
• Trên 40 tuổi: Tỷ lệ mang thai là 5,4% tỷ lệ sinh là 3%.

Như vậy, nếu bạn ngoài 40 tuổi, tỷ lệ mang thai và sinh con là rất thấp. Do đó, các bác sĩ sản khoa thường tư vấn bạn áp dụng phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm để gia tăng cơ hội thành công.

Thụ tinh nhân tạo có đau không?

Tuy mang lại lợi ích là giúp bạn mang thai và sinh con. Nhưng thụ tinh nhân tạo còn đưa đến những nguy cơ bị biến chứng cho phụ nữ như bị nhiễm trùng.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng khoảng dưới 1% các ca bị nhiễm trùng do thực hiện phương pháp này. Phụ nữ sau khi thực hiện IUI có thể bị thương nhẹ ở âm đạo.

Nguyên nhân do tiến trình đặt ống thông vào lòng tử cung có thể gây chảy máu âm đạo. Nhưng điều này thường không ảnh hưởng đến cơ hội thụ thai.

Thụ tinh nhân tạo bao nhiêu lần mới mang thai?

Kết quả của phương pháp hỗ trợ sinh sản IUI khác nhau ở từng trường hợp. Có một vài cặp vợ chồng thành công ngay từ lần đầu. Song lại có không ít các cặp phải tiến hành rất nhiều lần mới có thể thụ thai. Ngoài ra, cũng có những cặp vợ chồng không bao giờ thành công.

Bác sĩ sẽ đề nghị vợ chồng bạn thử thực hiện phương pháp này ít nhất từ 3–6 lần. Song song với việc tiêm hormone trước khi quyết định thực hiện phương pháp điều trị khác. Nếu không hiệu quả, bạn có thể thử thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) với trứng của chính bạn hay trứng được hiến tặng.

Thụ tinh nhân tạo có giúp bạn sinh con theo ý muốn không?

Với sự tiến bộ của y học, việc sinh con theo ý muốn là điều hoàn toàn có thể thực hiện bằng phương pháp sàng lọc tinh trùng.

Tuy nhiên, vì nguyên nhân đạo đức nên hiện nay ở nước ta cùng nhiều nước trên thế giới không cho phép thực hiện hình thức này để lựa chọn giới tính thai nhi.

Do đó, phương pháp sàng lọc tinh trùng được sử dụng chủ yếu nhằm loại trừ các tinh trùng yếu mà thôi.

Quy trình thụ tinh nhân tạo (IUI) được thực hiện như thế nào?

Các xét nghiệm chẩn đoán trước khi thực hiện

Trước khi thực hiện thụ tinh nhân tạo, vợ chồng bạn sẽ được chỉ định làm một số xét nghiệm để xác định nguyên nhân vô sinh, hiếm muộn. Từ đó, bác sĩ sẽ đánh giá xem phương pháp này có phù hợp với cơ địa của vợ chồng bạn hay không.

Đối với phụ nữ, nếu muốn sử dụng phương pháp hỗ trợ sinh sản này, vòi trứng của bạn không bị tắc và hoàn toàn bình thường. Nguyên do là bởi vòi trứng là nơi tinh trùng sẽ thụ tinh với trứng và tạo thành phôi di chuyển đến tử cung.

Bác sĩ sẽ dùng một trong ba phương pháp sau để kiểm tra vòi trứng của bạn và đánh giá tình hình:

• Nội soi ổ bụng.
• X-quang tử cung vòi trứng có cản quang.
• Siêu âm buồng tử cung – vòi trứng qua đường âm đạo có sử dụng chất cản âm HyCoSy.

Các phương pháp thụ tinh nhân tạo

Thụ tinh nhân tạo vào thời điểm rụng trứng để tăng khả năng thụ thai

Để tối ưu hóa khả năng thành công, quá trình thụ tinh nhân tạo sẽ được thực hiện ngay sau thời điểm rụng trứng. Hầu hết phụ nữ rụng trứng sau khoảng từ 12 – 16 ngày, kể từ ngày đầu tiên của kỳ kinh cuối cùng. Con số này có thể thay đổi ở những phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt không đều.

Bạn cũng có thể sử dụng bộ dụng cụ dự đoán ngày rụng trứng (OPK) để tính ngày rụng trứng một cách tương đối chính xác. OPK có thể đo lượng hormone được giải phóng trong nước tiểu hoặc nước bọt khi bạn đến thời điểm rụng trứng. Ngoài ra, bác sĩ có thể sẽ cho bạn làm xét nghiệm máu để xác định thời điểm rụng trứng.

Bác sĩ có thể sẽ dùng thuốc kích thích rụng trứng để giúp bạn đẩy nhanh thời gian chờ. Trong nhiều trường hợp, bác sĩ sẽ sử dụng phương pháp siêu âm đầu dò âm đạo để có thể theo dõi sự phát triển của trứng. Ngay khi trứng trưởng thành, bạn sẽ được tiêm một loại hormone để kích thích sự rụng trứng.

Thụ tinh nhân tạo dùng tinh trùng của chồng

Người chồng sẽ được yêu cầu cung cấp tinh dịch ngay tại phòng khám bệnh viện bằng cách thủ dâm. Sau đó, mẫu tinh dịch sẽ được sàng lọc qua bằng thiết bị đặc biệt để loại bỏ tất cả những tinh trùng yếu hoặc tinh trùng chết. Tiến trình này là để chọn ra những tinh trùng khỏe mạnh nhất nhằm gia tăng cơ hội thụ thai.

Kỹ thuật viên sẽ sử dụng một dụng cụ y khoa gọi là mỏ vịt để mở âm đạo của bạn. Rồi đặt một ống thông nhỏ, mềm dẻo gọi là catheter vào trong âm đạo.

Việc đặt ống catheter là nhằm tạo ra đường dẫn vào bên trong tử cung của bạn và tối đa hóa số lượng tế bào tinh trùng được đặt trong tử cung. Tiến trình này thường ít gây đau, song một vài người sẽ cảm thấy co rút nhẹ. Tinh trùng sau đó sẽ được bơm qua ống catheter vào tử cung.

Chỉ với khoảng 10 phút tiến hành và khoảng 30 phút nghỉ ngơi. Bạn và chồng có thể về nhà sau khi thực hiện xong thủ thuật.

Lấy tinh trùng được hiến để thụ tinh nhân tạo

Nếu tinh trùng của chồng bạn không khỏe mạnh hoặc bạn không lập gia đình nhưng lại muốn có con. Bạn vẫn có thể sử dụng tinh trùng được hiến tặng. Người hiến tinh trùng có thể là người bạn quen biết hoặc bạn có thể mua tinh trùng từ ngân hàng tinh trùng.

Tất cả những mẫu tinh trùng hiến tặng sẽ được kiểm nghiệm xem có bị mắc bệnh truyền nhiễm nào không như HIV, viêm gan B, viêm gan C. Những rối loạn di truyền khác chẳng hạn như thiếu máu hồng cầu hình lưỡi liềm và bệnh xơ nang.

Ngân hàng tinh trùng sẽ cung cấp những thông tin về đặc điểm sinh lý của người hiến như chủng tộc, màu tóc, màu mắt… Điều này sẽ giúp các cặp đôi chọn lựa người hiến có đặc điểm giống như những gì mình mong muốn.

Nếu dùng tinh trùng được hiến tặng, tinh trùng sẽ được rã đông trước khi bác sĩ tiến hành quy trình thụ tinh nhân tạo cho bạn.

Những lưu ý khi thực hiện thụ tinh nhân tạo

Khi thực hiện thụ tinh nhân tạo, các cặp vợ chồng cần tuyệt đối không được sử dụng 1 số chất kích thích làm ảnh hưởng đến kết quả.

Hút thuốc

Trước khi thực hiện phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm 3 tháng, bạn nên ngừng hút thuốc. Thuốc lá chứa nhiều thành phần độc hại với trứng.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa thuốc lá và tình trạng bé sinh ra nhẹ cân, cũng như thai nhi kém phát triển. Một số bằng chứng khác cũng cho thấy, hút thuốc có thể làm giảm tỉ lệ mang thai.

Không chỉ ngưng hút thuốc, bạn nên hạn chế tất cả những trường hợp phải tiếp xúc với khói thuốc lá.

Uống rượu

Hạn chế sử dụng các loại đồ uống có cồn trong suốt quá trình điều trị vô sinh, hiếm muộn. Đặc biệt, tránh hoàn toàn việc uống rượu bia trong thời gian bắt đầu thụ tinh nhân tạo cho đến khi nhận được kết quả thử thai thành công và cả trong những tháng sau đó nữa.

Thuốc và các loại thảo dược

Thông báo với bác sĩ về bất cứ loại thuốc nào mà bạn đang sử dụng. Một số loại thuốc có thể làm giảm tác dụng của các thuốc được dung trong quá trình điều trị vô sinh.

Một số loại khác không an toàn để sử dụng trước một liệu trình thuốc hoặc ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng hay làm tổ của trứng.

Thể dục và các hình thức luyện tập khác

Tất cả các hình thức vận động mạnh như chạy bộ, aerobic, nâng tạ… Đều không được thực hiện cho đến khi xuất hiện các dấu hiệu mang thai và được các bác sĩ xác nhận.

Lời kết

Trên đây là những thông tin quan trọng về phương pháp thụ tinh nhân tạo. Nếu mọi người còn thắc mắc xung quanh vấn đề này. Hãy đến ngay các cơ sở y tế chuyên khoa gần nhất để được thăm khám và hỗ trợ.